მაისურის ნომრები პირველად პროფესიონალურ ფეხბურთში 1920-იანი წლების ბოლოს შემოვიდა, თუმცა 1954 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე ფეხბურთელები ერთი და იგივე ნომრებით ასპარეზობდნენ. მას შემდეგ ათწლეულების განმავლობაში, მაისურის გარკვეულმა ნომრებმა განავითარეს კულტურული მნიშვნელობის დონე და ჩვენ მივიღეთ სხვადასხვა ციფრების ასოცირება სხვადასხვა უნარებსა და პასუხისმგებლობებთან ერთად.

ალბათ ყველაზე მომხიბვლელი და ფართოდ მითოლოგიზებული მაისურის ნომერი არის - 10. მოედნის არა მხოლოდ უხეში არეალის გამოკვეთა, არამედ გუნდის შიგნით უნიკალური შემოქმედებითი როლის მთავარი წყარო, ეს არის რიცხვი, რომელსაც დიდი მნიშვნელობა აქვს მრავალი გულშემატკივრისთვის და მოთამაშისთვის. ამ სტატიაში ჩვენ გიამბობთ, თუ რატომ აქვს ამ ციფრს ასეთი მაგია საფეხბურთო რეალობაში და აგიხსნით რას აკეთებს 10 ნომერი ფეხბურთში, დეტალურად აღვწერთ ამ როლთან დაკავშირებულ ძირითად მოვალეობებს, პასუხისმგებლობებს და თვისებებს. საბოლოოდ კი ვუპასუხებთ კითხვას: რატომ არის ნომერი 10 განსაკუთრებული ფეხბურთში?

რა მნიშვნელობას ატარებს 10 ნომერი ფეხბურთში

წლების განმავლობაში, შემტევი ნახევარდაცვის მოთამაშეებს მიენიჭათ სხვადასხვა იარლიყები სხვადასხვა გულშემატკივრების, მწვრთნელებისა და ექსპერტების მიერ მთელ მსოფლიოში. ტრეკვარტისტას როლი გამოიგონეს იტალიაში იმ ფეხბურთელების მითითებით, რომლებიც მოედანზე ასვლისას დაახლოებით „სამ მეოთხედს“ ასრულებდნენ ნახევარდაცვასა და შეტევას შორის, ხოლო გერმანელმა თომას მიულერმა გამოიგონა საკუთარი ტერმინი, რათა აღეწერა ის როლი, რომლითაც ის განსაკუთრებული გახდა. მიუნხენის ბაიერნის კლუბში: raumdeuter, სიტყვასიტყვით ნიშნავს "კოსმოსის გამომძიებელს". ეს ორი ეტიკეტი, ორივე მჭიდროდ არის დაკავშირებული იმ პოზიციასთან, რომელსაც დღეს განვიხილავთ.



არსებითად, 10 ნომერი ფეხბურთში არის შემტევი მოთამაშე, რომელიც მოქმედებს ნახევარდაცვასა და თავდასხმას შორის სივრცეებში, ძირითადი პარალელებით ტრეკვარტისტას პოზიციასთან.

როგორც ითქვა, 10 ნომერი განსაკუთრებულია მთელი მსოფლიოს მაშტაბით, ისეთი ქვეყნები, როგორებიცაა არგენტინა და ბრაზილია განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებენ ამ ციფრს - სამხრეთ ამერიკელებისთვის 10 ნომერი წმინდა ციფრია, წმინდა იდეებით და მაგიური ნაბიჯებით, რომელსაც თავის დროზე მარადონა, პელე, რივალდო იზიარებნენ, ახლა კი მათ კვალს ნეიმარი და ლიონელ მესი აგრძელებენ.



ეს როლი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი 1980-იან წლებში გახდა, როდესაც ისეთმა მოთამაშეებმა, როგორებიც არიან დიეგო მარადონა და მიშელ პლატინი, ნათლად დაგვანახეს, თუ რამდენად სასარგებლო შეიძლება იყოს კრეატიული მოთამაშის განლაგება მთავარი თავდამსხმელ(ებ)ის უკან. რაც მთავარია, 10 ნომრის მაგია ფეხბურთში, უპირველეს ყოვლისა, აერთიანებს ცენტრალურ, თავდამსხმელების და ცენტრალური ნახევარმცველების ზონას შორის არსებული სივრცეებს, რომელიც ქმნის სრულყოფილებას და წარმატების მთავარი საიდუმლოა.

და მიუხედავად იმისა, რომ 10 ნომერი ჩვეულებრივ თამაშობს "მარტოხელა" ცენტრალური თავდამსხმელის მიღმა, შესაძლოა იგი ვიხილოთ 4-4-1-1 ფორმირებაში, ასევე არ არის იშვიათი, როდესაც 10 ნომერი მოქმედებს დამრტყმელი დუეტის უკან ისეთ ფორმაციაში, როგორიცაა 4-3-1-2.

რატომ არის განსაკუთრებული 10 ნომერი ფეხბურთში?

მითოლოგიისა და მაგიის დონე სწორედ ამ მაისურის ირგვლივ ერთიანდება. როდესაც ფეხბურთელები ატარებენ 10 ნომრიან მაისურს, ეს მყისიერად აღნიშნავს მათ, როგორც მათი გუნდის მთავარ შემქმნელს, ხერხემალს ან მამოძრავებელ ძალას. ხშირად ისინი ხდებიან ყველაზე გამოცდილი და შემოქმედებითად მოაზროვნე მოთამაშეები მოედანზე და ამ დონის ნიჭით რა თქმა უნდა დიდი პასუხისმგებლობა და ზეწოლა მოდის.

ამ ციფრს შეუძლია დროის ნებისმიერ მონაკვეთში შეცვალოს თამაშის სურათი თუნდაც ერთი ზუსტი პასით, რაც თავდამსხმელს მეკარესთან ერთი-ერთზე დატოვებს, ან თუნდაც შეცვალონ ტრაექტორია და შექმნან მაგიური სამკუთხედი, როცა ეს გუნდს სჭირდება.

10 ნომრის როლი : ძირითადი უნარები და პასუხისმგებლობები

როგორც აღვნიშნეთ, ტექნიკური ხარისხი აუცილებელია ნებისმიერი ღირსეული 10 ნომრისთვის. ამ ცენტრალურ შემტევ ნახევარმცველებს უნდა შეეძლოთ ბურთის მიღება მჭიდრო სივრცეებში, ოსტატურად კონტროლი და ბურთის სწრაფად გადაადგილება. მაგრამ ეს მხოლოდ საფუძვლებია - ეს ციფრი განსაკუთრებულად მეტს მოითხოვს.

რა ევალება 10 ნომერს? : ნახევარდაცვის მოთამაშეების ფრონტის ხაზთან ეფექტურად დასაკავშირებლად, 10 ნომრის მოძრაობა უნდა იყოს ძალიან ჭკვიანური, რათა იპოვონ სივრცე ბოლო მესამედში, ითამაშონ ერთი-ორი და მომენტი უფრო სახიფათო გახადონ.

მცველების ზეწოლა მუდმივი იქნება, ამიტომ 10-იანებს უნდა შეეძლოთ დრიბლინგების, შეხების, პასების, ჯვრების და კომბინაციების შესრულება მაშინაც კი, როცა ირგვლივ გამოუვალი სიტუაციაა.

როდესაც ეს როლი პირველად განვითარდა, ეს შემოქმედებითი პასუხისმგებლობები იყო კლასიკური ნომერი 10 მოთამაშისთვის. თუმცა, მას შემდეგ ბევრი რამ შეიცვალა. თანამედროვე თამაშში თითქმის ყველა თავდამსხმელს აქვს თავდაცვითი პასუხისმგებლობაც და #10 არ არის გამონაკლისი.

მათ ხშირად მოეთხოვებათ წინსვლა და მეტოქის უკანა ხაზის დაჭერა, განსაკუთრებული ზეწოლის მოხდენა ცენტრალურ მცველებზე, დღევანდელი ტემინით პრესინგი, რაც რთულ სიტუაციაში ჩააგდებს მოწინააღმდეგებს და მას ბურთის მოშორებას აიძულებს. (ეს იდეა არის გეგენპრესინგის ფილოსოფიის მთავარი დამფუძნებელი პრინციპი).

მე-10 ნომრებს ასევე შეუძლიათ ნახევარდაცვის სკრინინგი, განლაგდნენ ისეთ პოზიციებზე, რომლებიც საშუალებას აძლევს მათ გააკეთონ ჩაჭრა და დაბლოკონ წინ დარტყმები და პასი მოედნის ცენტრალურ უბნებში.



გარდა ამ მნიშვნელოვანი პასუხისმგებლობისა, შემტევი ნახევარმცველები უნდა იყვნენ თავდაუზოგავები ბურთის გარეშე, მათ უნდა უზრუნველყონ მუდმივი მოძრაობა და სირბილი ბოლო მესამედში, რაც ქმნის სივრცეს სხვა თანაგუნდელებისთვის, ისევე როგორც საკუთარი თავისთვის.

მიუხედავად იმისა, რომ 10 ნომერი ფეხბურთში, ძირითადად, ცენტრალური მოთამაშეა, ისინი რეგულარულად გადადიან მოედნის ფართო ან შიდა მონაკვეთებში, რათა დაეხმარონ ფართო ნახევარმცველებს და მცველებს, ან შექმნან სივრცე სხვა ცენტრალური ნახევარმცველებისთვის. ეს მოძრაობები მე-10 ნომრის განუყოფელი ნაწილია, მაშინაც კი, როდესაც ისინი უბურთოდ არიან.

ვინ არის საუკეთესო 10 ნომერი ფეხბურთის ისტორიაში?

იმისთვის, რომ გავიგოთ თუ რამდენად მაგიურია 10 ნომერი, უნდა გადავხედოთ ლეგენდარულ ფეხბურთელებს, რომელთაც უკან ეს ციფრი ამშვენებდათ.

მიშელ პლატინი

დიდი ხნით ადრე, ვიდრე ის გახდებოდა ფეხბურთის მაღალი რანგის ადმინისტრატორი - პლატინი იყო უეფას პრეზიდენტი, სანამ 2015 წელს ფეხბურთში მონაწილეობა აეკრძალა ეთიკის დარღვევის გამო - ლეგენდარულმა ფრანგმა ფეხბურთელმა მიშელ პლატინიმ აჩვენა მსოფლიოს, თუ რატომ თვლის ბევრი გულშემატკივარი მას საუკეთესო 10 ნომრად.



1983, 84 და 85 წლებში ფრანგმა ზედიზედ სამჯერ მოიგო პრესტიჟული ოქროს ბურთი და შეძლო საფეხბურთო ისტორიის თავიდან დაწერა და ლეგენდარული 10 ნომრიანი მაისურის სათავეში ყოფნა.

დიეგო მარადონა

არგენტინის ლეგენდის დიეგო მარადონას მიერ გლობალურ თამაშზე დატოვებული კვალი, ალბათ, ნებისმიერ სხვა მოთამაშეზე მეტია. FIFA მსოფლიო თასის მოგებამ არგენტინასთან ერთად, უეფას თასი და სერია A ნაპოლისთან, მარადონა სხვა მწვერვალზე აიყვანა და ზოგიერთი საფეხბურთო ქალაქის მთავარი კერპიც გახადა.

ეს განპირობებული იყო არა მხოლოდ მისი ფენომენალური დრიბლინგის უნარებით, ჯადოსნური ფეხით მუშაობის, შესანიშნავი გადაცემის უნარითა და ეფექტურობით კარის წინ, არამედ მისი უნიკალური პიროვნებითაც.

რობერტო ბაჯო

რობერტო ბაჯო, რომელიც ცნობილია როგორც Il Divin Codino. თავისი უჩვეულო, მაგრამ სრულიად საკულტო ვარცხნილობის გამო, იტალიური ფეხბურთის გამორჩეული ვარსკვლავია.

1980-იან და 1990-იან წლებში თამაშობდა სერია A-ს რამდენიმე კლუბში, მათ შორის იუვენტუსში, ინტერსა და მილანში, იგი ცნობილი გახდა იმით, რომ იყო შესანიშნავი ტექნიკოსი, რომელსაც შეუძლია ლამაზი გოლების გატანა, აქვს გამორჩეული შემოქმედებითი ხედვა. და მოძრაობა ბოლო მესამედში? - ეს ნახატია, რომელსაც ბაჯო მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში ქმნიდა.

კარიერაში 643 მატჩში იტალიელის ანგარიშზე 291 გოლია , ის არის მსოფლიოს ჩემპიონატზე ყველა დროის საუკეთესო იტალიელი ბომბარდირი, 9 გოლით და ერთადერთი იტალიელი, რომელმაც სამ მსოფლიო ჩემპიონატზე გაიტანა.

ლიონელ მესი

რთულია, როცა 10 ნომრიან მაისურზე საუბრობ არ ახსენო მაგიური ციფრი, რომელიც ლიონელ მესის ამშვენებდა.

ბარსელონას ლეგენდა, რომელიც ახლახან გადავიდა ამერიკაში, რათა დატკბეს თავისი ბოლო სათამაშო დღეებით მაიამის ინტერში, გაჰყვა დიეგო მარადონას კვალს წმინდა საფეხბურთო წარმატებების თვალსაზრისით და სავარაუდოდ, აჯობა მას.

მესის დახვეწილი პასების დიაპაზონი, ჭკვიანური მოძრაობა, ლამაზი პირველი შეხება და თანმიმდევრული უნარი - გამოჩნდა, რომ ეს ხშირ შემთხვევაში გადამწყვეტია. მაგალითად: ორი გოლის გატანა 2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის ფინალში ნიშნავს, რომ ის იმსახურებს თავის სტატუსს, როგორც ალბათ საუკეთესო 10 ნომერი. ყველა დროის და, სავარაუდოდ, საუკეთესო მოთამაშე ფეხბურთის ისტორიაში.